Grŵp Yr Economi, Sgiliau a Chyfoeth Naturiol 

Economy, Skills and Natural Resources Group 

Nick Ramsay AC

Cadeirydd Y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus Cynulliad Cenedlaethol Cymru  Bae Caerdydd
Caerdydd	Eich Cyf/Your Ref:
CF99 1NA	Ein Cyf/Our Ref:

23 Mai 2018

Annwyl Gadeirydd

Heriau Digidoleiddio

Diolch am eich llythyr ar 25 Ebrill yn gofyn am fwy o fanylion yn dilyn fy llythyr atoch ar 4 Ebrill

2018. I hwyluso pethau, rwyf wedi nodi pob un o’ch cwestiynau isod ynghyd â fy ymateb.

Cwestiwn 1 - Mae'r Pwyllgor yn nodi'r manylyn yn eich ymateb ynglŷn â sut y mae

Llywodraeth Cymru yn defnyddio fframweithiau Digidol, Data a Thechnoleg (DDat) Gwasanaeth Digidol y Llywodraeth (GDS). Fodd bynnag, hoffem gael mwy o fanylion ynghylch pam nad yw gwasanaethau cyhoeddus eraill yng Nghymru yn mabwysiadu'r ymagwedd fwy hyblyg a ddefnyddir gan y GIG yn Lloegr, yn enwedig, neu'r sector digidol yn Llywodraeth y DU. Rydym yn pryderu bod llawer o wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru yn parhau i ddefnyddio contractau caffael traddodiadol mawr, gyda chyfnod oedi hir cyn cyflwyno'r contractau, ac o ystyried bod Llywodraeth Cymru wedi ymbellhau o'r dull hwn, byddem wedi disgwyl i weddill y sector cyhoeddus yng Nghymru ddilyn y confensiwn hwnnw.

Cafodd y fframwaith Digital Outcomes and Specialists (DOS) ei gyflwyno ym mis Chwefror

2016.  Mae crynodeb o gyfanswm y gwariant ar bob Lot drwy’r DOS ers y dechrau i’w weld yn y tabl canlynol, a hynny ar gyfer holl sefydliadau’r Deyrnas Unedig gan gynnwys Sector Cyhoeddus Cymru (hyd at 31 Rhagfyr 2017):

Rydym yn croesawu derbyn gohebiaeth yn Gymraeg.  Byddwn yn ateb gohebiaeth a dderbynnir yn Gymraeg yn Gymraeg ac ni fydd gohebu yn Gymraeg yn arwain at oedi. 

We welcome receiving correspondence in Welsh.  Any correspondence received in Welsh will be answered in Welsh and corresponding in Welsh will not lead to a delay in responding.  

Ffôn  ●Tel 03000 256162

Andrew.Slade@gov.wales

Parc Cathays ●Cathays Park            Gwefan ● website: www.llyw.cymru

Caerdydd ●Cardiff                                             www.gov.wales

                                                         CF10 3NQ                                                                        

	Canlyniadau Digidol	Arbenigwyr Digidol	Cyfranogwyr Ymchwil Defnyddwyr	Stiwdios Ymchwil Defnyddwyr		% o’r cyfanswm
Llywodraeth Ganolog y Deyrnas Unedig	£110,022,397	£69,457,717	£805,371	£1,384,817	£181,670,302	88.7%
Y Gweinyddiaethau Datganoledig (Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon)	£8,063,925	£473,006			£8,536,931	4.2%
Addysg (Lloegr)	£241,345	£135,066			£376,412	0.2%
Tân ac Achub (y Deyrnas Unedig)	£49,583	£347,132			£396,715	0.2%
Iechyd (Lloegr)	£3,575,461	£3,518,408			£7,093,869	3.5%
Llywodraeth Leol (Lloegr)	£3,524,622	£529,760			£4,054,382	2.0%
Ddim er Elw	£530,573	£202,657	£8,270		£741,500	0.4%
Yr Heddlu  (Y Deyrnas Unedig)	£217,253	£1,278,625			£1,495,878	0.7%
Y Sector Preifat	£40,750	£434,981			£475,731	0.2%
Cyfanswm	£126,265,910	£76,377,353	£813,641	£1,384,817	£204,841,720
	61.6%	37.3%	0.4%	0.7%

Ffynhonnell: Gwasanaeth Masnachol y Goron

Nodyn: Mae’r gwerthoedd o fewn y data gwreiddiol wedi’u talgrynnu i fyny / i lawr

Adrannau Canolog y Llywodraeth sy’n gyfrifol am fwyafrif y gwariant drwy’r DOS.  Nid yw hyn yn annisgwyl, oherwydd cyn creu Gwasanaeth Digidol Llywodraeth y Deyrnas Unedig (GDS), roedd gan nifer o Adrannau’r Llywodraeth Ganolog fodelau ar gyfer cyflenwi drwy gontractau allanol.  Wrth i dechnoleg newid ac wrth ddefnyddio mwy ar y cwmwl digidol, mae’r modelau cyflenwi hyn wedi dechrau newid i fod yn fodelau sy’n cyflenwi drwy ddarpariaeth luosog.  Mae newid y model cyflenwi a’r galw am wasanaethau digidol newydd wedi golygu bod angen ffordd newydd ar Adrannau’r Llywodraeth Ganolog a sefydliadau eraill i gaffael sgiliau a galluoedd os oeddent wedi arfer defnyddio model contractau allanol.  Yn hanesyddol, bu gan Lywodraeth Cymru hefyd fodel contractau allanol traddodiadol, ond mae hithau'n symud tuag at fodel sy’n cyflenwi drwy ddarpariaeth luosog.

Ar y llaw arall, nid yw Sector Cyhoeddus Cymru wedi dibynnu ar gontractau allanol traddodiadol.  Yn draddodiadol, bu gan Wasanaeth Gwybodeg GIG Cymru ac Awdurdodau Lleol dimau mewnol, gan ffafrio bod â mwy o reolaeth dros eu rhaglenni a’u prosiectau.  Mae’r sefydliadau hyn hefyd wedi gallu defnyddio contractau a oedd yn bodoli’n barod i gael gafael ar sgiliau a fyddai’n ychwanegu at eu gallu mewnol.  Mae hyn i ryw raddau’n esbonio’r gwahaniaeth yn y ganran.

O ran eich pryder bod nifer o wasanaethau cyhoeddus Cymru yn parhau i ddefnyddio contractau caffael traddodiadol mawr, gyda chyfnod oedi hir cyn cyflwyno’r contractau, mae angen i gyrff Sector Cyhoeddus Cymru sicrhau bod eu polisïau caffael yn cydymffurfio â Rheoliadau'r UE a Datganiad Polisi Caffael Cymru.  Serch hynny, mae rhwydd hynt iddynt ddilyn eu prosesau caffael eu hunain os gallant ddangos tystiolaeth o werth am arian i’r trethdalwr.  Nid oes gan Lywodraeth Cymru hawl i ragnodi dull caffael penodol nac ymyrryd mewn penderfyniadau caffael lleol.  Os yw’r Pwyllgor yn pryderu am benderfyniadau caffael unigol, byddem yn fodlon ystyried y rhain yn benodol.

Cwestiwn 2 - Byddem yn croesawu manylion pellach ynghylch sut y mae Llywodraeth Cymru yn defnyddio'r fframwaith Digital Outcomes and Specialists ac, yn enwedig, y dadansoddiad o'r gwariant G-Cloud. Hoffem gael gwybodaeth am sut y mae'r rhain yn gymwys i sector cyhoeddus Cymru yn fwy cyffredinol, yn hytrach na Llywodraeth Cymru yn unig.

Mae pedair elfen i’r fframwaith DOS:

1. Canlyniadau digidol.  (Cyflenwyr sy’n gallu darparu timau o arbenigwyr i wneud gwaith sy’n seiliedig ar ganlyniadau.) 

2. Arbenigwyr digidol.  (Cyflenwyr sy’n gallu darparu arbenigwyr unigol i weithio ar wasanaeth, rhaglen neu brosiect).

3. Stiwdios ymchwil defnyddwyr

4. Cyfranogwyr ymchwil defnyddwyr

Mae’r tabl isod yn cynnwys gwariant sefydliadau Sector Cyhoeddus Cymru drwy’r DOS rhwng mis Chwefror 2016 (pan ddechreuwyd defnyddio’r DOS) a 31 Rhagfyr 2017:

	Canlyniadau Digidol	Arbenigwyr Digidol	Cyfranogwyr Ymchwil Defnyddwyr	Stiwdios Ymchwil Defnyddw yr	Cyfanswm
Llywodraeth Cymru	£1,479,160				£1,479,160
Gyrfa Cymru		£87,720			£87,720
Cyfoeth Naturiol Cymru	£41,467				£41,467
Cymwysterau Cymru		£33,750			£33,750
Cyfanswm	£1,520,627	£121,470			£1,642,097

Ffynhonnell: Gwasanaeth Masnachol y Goron

Nodyn: Mae’r gwerthoedd o fewn y data gwreiddiol wedi’u talgrynnu i fyny / i lawr

Mae Llywodraeth Cymru wedi defnyddio’r elfen ‘Canlyniadau digidol’ yn y fframwaith i ddarparu rhannau allweddol o wasanaethau digidol Awdurdod Cyllid Cymru.  Mae hefyd wedi defnyddio ‘Stiwdios ymchwil defnyddwyr’ ar gyfer gwefan Dysgu Cymru, ond nid yw hyn wedi’i adlewyrchu eto yn nata Gwasanaeth Masnachol y Goron.  Nid yw ‘Arbenigwyr digidol’ wedi’u defnyddio hyd yma gan ein bod wedi bod yn defnyddio’r contractau presennol sy’n dal i fodoli. 

Mae G-Cloud yn fframwaith sy’n galluogi prynwyr i ddefnyddio technoleg a gwasanaethau cwmwl.  Mae tabl sy’n dangos gwariant G-Cloud Sector Cyhoeddus Cymru, fesul sefydliad, i’w weld yn Atodiad A i’r llythyr hwn.

Cwestiwn 3 - Mae'r fframwaith Digital Outcomes and Specialists yn galluogi i wasanaeth cyhoeddus Cymru weithio'n fwy deinamig, drwy ddefnyddio arbenigwyr er enghraifft. Gofynnwn ichi roi mwy o eglurder ynghylch sut y gellid rhoi hyn ar waith ar draws y sector cyhoeddus yng Nghymru.

Mae datblygu’r gallu i brynu a newid ymddygiad wrth brynu yn rhan bwysig o’r ymdrech i gynyddu’r defnydd o’r DOS a fframweithiau priodol eraill yn Sector Cyhoeddus Cymru.  Ysgrifennais atoch ar 23 Ebrill 2018 ynghylch yr adolygiad sy’n mynd rhagddo o’r Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol a Gwerth Cymru.  Er nad oes gan Lywodraeth Cymru hawl i ragnodi dull caffael penodol nac ymyrryd mewn penderfyniadau caffael lleol, mae rhoi sylw i faterion sy’n ymwneud â chapasiti a gallu caffael cyffredinol drwy’r sector cyhoeddus yng Nghymru yn rhan hollbwysig o’r adolygiad, ac o’r hyn a fydd yn deillio o’r adolygiad hwnnw.  

Mae’r DOS yn ddull gwerthfawr o gaffael, ond nid yw’n addas ar gyfer pob sefyllfa ac rydym hefyd wedi sylweddoli bod angen inni helpu i bontio’r bylchau rhwng prynwyr a chyflenwyr.  Yn fy llythyr ar 4 Ebrill 2018, cyfeiriais at y gwaith rydym wedi’i wneud i ymgysylltu â’r farchnad.  Rydym yn gweithredu ar sail yr adborth hwn er mwyn i fusnesau bach a chanolig eu maint o

Gymru gael llwybr rhwydd a chyflym i’r farchnad pan fydd angen adnoddau ar Sector Cyhoeddus Cymru ar gyfer prosiectau bychain.  Mae gan y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol raglen gaffael sydd bellach ar agor ar gyfer tendrau.  

Yn olaf, dywedwch yn eich llythyr y gallech ofyn imi roi tystiolaeth lafar am heriau digidoleiddio yng nghyfarfod y Pwyllgor ar 4 Mehefin, sef cyfarfod y byddaf yn dod iddo er mwyn trafod y gwasanaeth awyr oddi mewn i Gymru.  Rwyf wrth gwrs yn barod i roi tystiolaeth ar yr elfennau hynny sy’n ymwneud â thrawsnewid digidol sy’n berthnasol i fy Ngrŵp, a’r rheini y mae gennyf gyfrifoldeb drostynt fel Swyddog Cyfrifyddu Ychwanegol.  Serch hynny, bydd y Pwyllgor yn deall nad oes gennyf gyfrifoldeb ehangach dros drawsnewid digidol ar draws Llywodraeth Cymru.  O’r herwydd, ni ddylwn geisio rhoi tystiolaeth mewn meysydd nad oes gennyf gyfrifoldeb drostynt fel Swyddog Cyfrifyddu Ychwanegol.

Gobeithio y bydd y wybodaeth hon yn ddefnyddiol.

Yn gywir

Andrew Slade

Cyfarwyddwr Cyffredinol

Grŵp yr Economi, Sgiliau a Chyfoeth Naturiol

ATODIAD A – Manylion gwariant G-Cloud Sector Cyhoeddus Cymru

Nodyn.  Mae’r gwariant ym mlwyddyn ariannol 17/18 yn golygu data rhwng mis Ebrill 2017 a mis Ionawr 2018.

	2013/14	2014/15	2015/16	2016/17	2017/18	Cyfanswm
Llywodraeth Cymru	£111,699	£51,883	£187,856	£530,987	£602,182	£1,484,607
Heddlu Gwent		£31,229	£117,281	£903,313	£417,149	£1,468,972
Heddlu De Cymru		£163,565	£223,599	£208,717	£181,688	£777,569
Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam			£16,615	£582,200	£12,296	£611,111
ESTYN	£76,392	£79,771	£82,866	£80,964	£67,968	£387,962
Cyngor Gwynedd		£82,053	£224,887	£26,650		£333,591
Prifysgol Caerdydd	£88,433	£38,600	£150,213	£5,000	£34,160	£316,406
Cyngor Caerdydd	£31,247			£193,152	£24,603	£249,002
Cyngor Sir Ddinbych	£39,000	£18,000		£177,665		£234,665
Cyngor Bro Morgannwg			£38,184	£111,523	£80,422	£230,129
Dinas a Sir Abertawe	£56,380			£115,800	£46,930	£219,110
Heddlu Dyfed Powys		£20,441	£44,052	£125,308	£25,928	£215,729
Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili	£9,614	£9,133	£44,594	£98,556	£18,910	£180,807
Cyngor Sir Ceredigion				£35,580	£125,600	£161,180
Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy				£129,707	£15,527	£145,234
Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr				£91,600	£53,089	£144,689
Cyngor Dinas Casnewydd			£48,700		£84,178	£132,878
Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru			£34,083	£29,657	£58,021	£121,760
Heddlu Gogledd Cymru				£26,775	£88,867	£115,642
Y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol		£1,700	£36,353	£35,151	£37,660	£110,863
Grwp Gwalia Cyf	£76,738	£19,500				£96,238
Cyngor Sir Gâr				£92,954		£92,954
Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru				£44,303	£43,973	£88,277
Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg		£52,600		£5,935	£14,576	£73,111
Cyngor Sir Powys				£17,790	£53,642	£71,432
Cyngor Sir Fynwy		£4,290		£14,250	£51,125	£69,665
Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin		£38,672		£16,900	£12,869	£68,441
Bevan
Gyrfa Cymru		£15,900		£16,400	£33,829	£66,129
Prifysgol Aberystwyth				£57,203		£57,203
Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent		£25,285	£13,585	£8,200		£47,070
Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru	£3,000			£40,163		£43,163
Iechyd Cyhoeddus Cymru				£11,250	£11,250	£22,500
Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr				£10,500	£10,500	£21,000
United Welsh Housing Association Limited				£20,961		£20,961
Bwrdd Iechyd Addysgu Powys					£18,701	£18,701
Cyngor Sir Penfro				£17,790		£17,790
Cyngor Bwrdeistref Sirol Torfaen				£17,790		£17,790
Swyddfa Archwilio Cymru				£17,782		£17,782
Prifysgol Bangor				£2,016	£12,348	£14,364
Ymddiriedolaeth GIG Felindre				£14,000		£14,000
Cyngor Celfyddydau Cymru		£6,440		£707	£2,184	£9,331
Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro					£7,387	£7,387
Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful					£4,734	£4,734
Cymdeithas Tai Sir Fynwy		£3,840				£3,840
Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf			£2,500			£2,500
Clwyd Alyn Housing Association Limited		£2,014				£2,014
Wales and West Housing Association Limited			£68			£68
Cyfanswm	£492,503	£664,917	£1,265,434	£3,935,197	£2,252,297	£8,610,348

Ffynhonnell: Gwasanaeth Masnachol y Goron

Nodyn: Mae’r gwerthoedd o fewn y data gwreiddiol wedi’u talgrynnu i fyny / i lawr